De Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE++) is een Nederlandse overheidssubsidie die bedrijven en organisaties financieel ondersteunt bij het opwekken van duurzame energie en het reduceren van CO2-uitstoot. Deze subsidie vergoedt het verschil tussen de kostprijs van duurzame energieproductie en de marktwaarde van de geleverde energie gedurende een periode van 12-15 jaar. De regeling vormt een hoeksteen van het Nederlandse klimaatbeleid en stimuleert grootschalige verduurzaming in diverse sectoren.
Wat is de regeling SDE?
De subsidieregeling Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie, kortweg SDE++, is een belangrijk beleidsinstrument van de Nederlandse overheid om de energietransitie te versnellen. Deze regeling is ontworpen om het financiële gat te dichten tussen conventionele en duurzame energieproductie. De SDE++ vergoedt het verschil tussen de kostprijs van duurzame energieproductie en de marktwaarde van energie, waardoor investeringen in duurzame technologieën economisch haalbaar worden.
De regeling is in 2011 gestart als SDE en heeft zich sindsdien ontwikkeld tot een breed inzetbaar instrument. Het doel is om bij te dragen aan de Nederlandse klimaatdoelstellingen door het stimuleren van projecten die anders financieel niet rendabel zouden zijn. De subsidie wordt verstrekt voor een looptijd van 12 tot 15 jaar, afhankelijk van de technologie, en biedt zo langetermijnzekerheid voor investeerders.
Hoe verschilt de SDE++ van de eerdere SDE+ regeling?
De SDE++ regeling is een doorontwikkeling van de eerdere SDE+ subsidie, met enkele fundamentele verschillen. De belangrijkste vernieuwing is dat de SDE++ niet alleen duurzame energieproductie stimuleert, maar ook andere CO2-reducerende technieken ondersteunt. Waar de SDE+ zich richtte op hernieuwbare energieproductie, kijkt de SDE++ breder naar alle technologieën die kosteneffectief CO2-uitstoot verminderen.
Een ander belangrijk verschil is de rangschikking van projecten. De SDE++ rangschikt aanvragen op basis van de benodigde subsidie per vermeden ton CO2, in plaats van op subsidiebedrag per kilowattuur energie. Daardoor krijgen de meest kostenefficiënte CO2-reducerende technieken voorrang. Dit heeft geleid tot veranderingen in subsidiebedragen en heeft nieuwe technieken zoals CO2-afvang en -opslag (CCS), aquathermie en de productie van groene waterstof toegankelijk gemaakt voor subsidie.
Wie komt in aanmerking voor de SDE subsidie?
De SDE-subsidie is toegankelijk voor een breed scala aan organisaties, waaronder bedrijven, non-profitinstellingen en (semi-)overheidsinstanties. Zowel grote industriële ondernemingen als middelgrote en kleine bedrijven kunnen aanspraak maken op deze regeling. Ook woningcorporaties, scholen, zorginstellingen en gemeenten behoren tot de doelgroep, mits ze duurzame energieprojecten willen realiseren.
Om in aanmerking te komen, moet u als aanvrager voldoen aan enkele specifieke eisen:
- U moet eigenaar zijn van de productie-installatie of daartoe gemachtigd zijn
- U moet beschikken over de benodigde vergunningen voor het project
- U moet aantonen dat het project financieel en technisch haalbaar is
- U moet een bevestiging hebben van de netbeheerder over de beschikbaarheid van netcapaciteit (bij elektriciteitsproductie)
Particulieren komen doorgaans niet in aanmerking voor de SDE-regeling; voor hen zijn andere subsidiemogelijkheden beschikbaar zoals de ISDE-subsidie.
Welke duurzame technieken worden gesubsidieerd via de SDE?
De SDE-regeling ondersteunt een breed spectrum aan duurzame technologieën. Voor hernieuwbare elektriciteitsproductie komen zonnepanelen (vanaf 15 kWp), windturbines op land en op zee, en waterkracht in aanmerking. Bij duurzame warmteproductie worden biomassa, geothermie, zonthermie en aquathermie gesubsidieerd.
Daarnaast vallen ook hernieuwbaar gas (zoals biogas en groen gas) en de gecombineerde opwekking van elektriciteit en warmte (WKK) onder de regeling. Sinds de introductie van de SDE++ zijn ook CO2-reducerende technieken toegevoegd, waaronder:
- CO2-afvang en -opslag (CCS)
- Elektrische boilers en warmtepompen voor industriële toepassingen
- Productie van groene waterstof via elektrolyse
- Restwarmtebenutting
De subsidiebedragen variëren per categorie en worden jaarlijks aangepast. Zo ontvangt zonne-energie in 2023 ongeveer 60-85 euro per MWh, terwijl windenergie op land rond de 45-70 euro per MWh krijgt, afhankelijk van de windsnelheid op locatie.
Hoe werkt het aanvraagproces voor de SDE subsidie?
Het aanvraagproces voor de SDE-subsidie verloopt via de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en bestaat uit verschillende fasen. De subsidie wordt jaarlijks opengesteld in rondes, doorgaans in het voorjaar en najaar, waarbij elke ronde een vastgesteld budget heeft.
De aanvraagprocedure omvat de volgende stappen:
- Voorbereiding: verzamel alle benodigde documenten zoals offertes, vergunningen, een haalbaarheidsanalyse en netaansluiting-bevestiging
- Indienen: dien uw aanvraag volledig en correct in via het eLoket van RVO
- Beoordeling: RVO beoordeelt uw aanvraag op volledigheid en of deze aan alle voorwaarden voldoet
- Beschikking: bij goedkeuring ontvangt u een subsidiebeschikking met daarin het maximale subsidiebedrag
- Realisatie: u heeft een vastgestelde termijn (vaak 1,5 tot 4 jaar) om het project te realiseren
- Exploitatie: na ingebruikname ontvangt u jaarlijks de subsidie op basis van de werkelijke productie
Een tip voor een succesvolle aanvraag is om ruim voor de openstellingsronde te beginnen met de voorbereiding. De regeling werkt vaak met het principe “wie het eerst komt, het eerst maalt”, waarbij het budget snel uitgeput kan raken.
Wat zijn de belangrijkste voorwaarden voor SDE-toekenning?
De toekenning van SDE-subsidie is gebonden aan diverse voorwaarden. Allereerst moet u beschikken over alle benodigde vergunningen, zoals een omgevingsvergunning en eventuele milieuvergunningen. Deze moeten onherroepelijk zijn of binnen de realisatietermijn worden.
Een andere belangrijke voorwaarde is de netaansluiting. Voor projecten die elektriciteit produceren, moet u een verklaring van de netbeheerder hebben dat er voldoende transportcapaciteit beschikbaar is. Dit wordt steeds belangrijker gezien de huidige netcongestie in delen van Nederland.
Na toekenning van de subsidie gelden er realisatietermijnen, die variëren per technologie:
- Zonnepanelen: 1,5 tot 3 jaar
- Windenergie: 3 tot 4 jaar
- Biomassa: 3 tot 4 jaar
- Geothermie: 4 jaar
Wanneer het project eenmaal operationeel is, moet u jaarlijks meetgegevens aanleveren over de productie. Ook bent u verplicht te rapporteren over wijzigingen in uw project die invloed kunnen hebben op de subsidie.
Hoe berekent u het subsidiebedrag bij de SDE-regeling?
De berekening van het SDE-subsidiebedrag is gebaseerd op het principe van een ‘onrendabele top’. De subsidie dekt het verschil tussen de kostprijs van de duurzame energieproductie (het basisbedrag) en de marktprijs van energie (het correctiebedrag).
De formule is: Subsidie = basisbedrag – correctiebedrag.
Het basisbedrag wordt per technologie vastgesteld door de overheid en staat vast voor de gehele subsidieperiode. Het correctiebedrag wordt jaarlijks aangepast aan de marktprijzen. Als de energieprijzen stijgen, ontvangt u minder subsidie; dalen ze, dan krijgt u meer subsidie tot aan het maximale subsidiebedrag.
Bij de SDE++ speelt ook de CO2-reductie een rol. Projecten worden gerangschikt op basis van de subsidie-intensiteit: de benodigde subsidie per vermeden ton CO2. Hoe lager dit bedrag, hoe hoger het project op de ranglijst komt te staan en hoe meer kans op toekenning van subsidie.
De toekomst van de SDE-regeling: wat kunt u verwachten?
De SDE-regeling blijft een hoeksteen van het Nederlandse klimaatbeleid, maar evolueert continu om aan te sluiten bij de veranderende energiemarkt en klimaatdoelstellingen. In de komende jaren verwachten we verschuivingen in focus, waarbij technieken die nu nog relatief duur zijn, zoals groene waterstof, meer aandacht krijgen.
Ook zien we een trend richting meer integratie van verschillende duurzame technieken en opslag-oplossingen. Gezien de toenemende netcongestie zullen projecten die bijdragen aan netbalancering of lokaal gebruik van energie mogelijk voorrang krijgen.
De budgetten voor de SDE++ blijven substantieel, maar de concurrentie neemt toe. We verwachten dat de subsidie-intensiteit (euro per vermeden ton CO2) een steeds belangrijkere rol zal spelen, waardoor kostenefficiënte technieken de voorkeur krijgen.
Europese ontwikkelingen, zoals het Fit-for-55 pakket en de REPowerEU-plannen, zullen ook hun weerslag hebben op de Nederlandse subsidie-instrumenten. Dit kan leiden tot nieuwe categorieën en aanpassingen in de bestaande systematiek.
Heeft u vragen over de SDE++ of wilt u weten hoe u maximaal kunt profiteren van deze subsidieregeling? Bij Energy-Check helpen we u graag met het volledige traject, van een eerste haalbaarheidsanalyse tot en met de uiteindelijke subsidieaanvraag. Neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek.